“País del Bidasoa”, mendi ibilbide ederrak pasadisu txiki batean

Parke natural bi, zenbait erreserba natural hala mendialdean nola itsasondoan, gailur panoramikoak mitikoak edo ia ezezagunak, oihan amaigabeak, ibaiak, ur-jauziak eta herri xarmagarriak. Horixe dena aurkituko dugu Pais de Bidasoan, Euskal Herria bildumako liburu berrian. Gorka López mendizale adituak osatu du.

Pirinioetako erreka txiki gisa lehenengoz isurtzen denetik, agian Xorroxin aldean, Txingudiko bokalean itsasoratzen den arte, Bidasoa ibaiak nortasun handiko baina aldakorreko eskualdea osatzen du. Ez dira berdinak Hendaiako Hondarraitzeko hondar meheak eta Baztango larre beti berdeak. Liburu honek Bidasoako bazterretan egiteko hogeita hamar mendi ibilbide bildu ditu, eskualdeko natura bere gorenean eta bertatik bertara ezagutzeko.

Zain ditugu Malerrekako ibarra hesitzen duten tontorrak, Baztan haraneko zeharkaldia, Bertizko Jaurerriko parke naturala, Bortzirietako baso zabalak (Etxalar, Arantza…), Aiako harria aldeko igoera kitzikagarriak, Bidasoako ertzetako herri ezin politagoak, muga artifizial bilakatu dituzten mendiak eta Jaizkibel zein Hendaiako itsasertz zoragarria. Hain leku txikia eta hainbeste leku ikusteko eta gozatzeko!

“Rutas montañeras a ermitas”, mendiz mendi leku sakratuetara

Mendi tontorretan, haitzulo eta harpeetan, oihan trinkoetan edo itsasoaren gainean, hamaikatxo ermita eder dago Euskal Herrian barrena. Rutas montañeras a ermitas liburuan Alberto Bargos Cucók hogeita sei aukeratu ditu naturan barrena igoera edo txango ederrak proposatzeko. Emaitza zoragarria da, mendirik mendi leku sakratuen bila joateko gonbit tentagarria.

Milaka urte dira herritarrek leku horietako batzuk santutu zituztenetik. Itzal handiko mendien buru daude, esaterako, Urregarai, Kizkitza edo Mendaurko gailurretako baselizak. Beste batzuk, berriz, haitzuloetan babestuta eraiki zituzten, Urallaga, Sandaili edo Kuartangoko Trinitatea kasu. Baso zabalen abaroan aurkituko ditugu Burdindogi edo San Bitor Gaunako. Jainko zaharren oihartzunak bildu dituenik ere bada, Zuberoako Maidalenak gordetzen duen Herauskorritse adibidez. Itsasoari begira daude Atxarreko San Pedro eta Pobeñakoa. Eta gudu odoltsuetako lekuko izan dira ez gutxi (Montejurra, Hernaniko eta Sarako Santa Barbara ermitak…).

Haien sekretua zein den ere, denek eutsi diote euren lilurari. Alberto Bargosek proposatzen dizkigun ibilbideei segika, natura-eremu zoragarrietan barrena hara-hona ibiliko gara, gure belarrietan behialako legenda zaharren oihartzunak entzuten ditugun bitartean.

“Piripuinak”, Pirinioak txikienekin gozatzeko plana

Etxeko txikienak mendizaletzeko gogoa edukiz gero, hauxe da gure liburua: Piripuinak. Liburuak mota biko testuak uztartu ditu: Pirinioetan girotutako ipuinak eta ipuinetan ageri diren lekuetatik egiteko mendi txangoak. Koktel zoragarria osatzeko, Rakel Garcíaren ilustrazio zoragarriak batu dizkiogu. Itzela!

Bost dira ipuinak, Erronkaribarretik hasi eta Benasquerainoko tartean girotutakoak. Pirinioetako hego isurialdeetako parajeak eta animaliak agertzen dira: Camille hartza, Linzo sarrioa, Tena haraneko igela, Tozaleko labarretako sugandilak eta Carlota marmota. Baina ez dira ipuinak bakarrik. Gainera, eremu horretan egiteko 33 mendi ibilbide bildu ditu María Lombillok, ipuinetako protagonistak eta haien ingurua bertatik bertara ezagutzeko aukera emateko. Oihan, mendi eta belardietatik gora eta behera ibiliko gara, paisaia zoragarriak lagun. Ibilbibide bakoitzak bere bideoa eta tracka ere badakar, galdu gabe ibil gaitezen.

Eta, azkenik, baina ez azkena, Rakel Garcíak prestatu dituen ilustrazio bikainak aipatu behar ditugu, liburu hau begietatik sartuko zaigulako. Nahi baduzu ikusi, lerroon azpian lagin bat jarri dugu. Gozatu!