“Rutas con leyenda”, Asturias gure zain dago

Asturiasek liluratu egiten gaitu bertara heldu eta batera. Izan ere, leku gutxitan ikusten dira hain egoki nahastuta hiru osagai funtsezko: mendi garaiak, ibar berde-berdeak eta izugarri ongi gorde duten kostaldea. Rutas con leyenda liburuak Asturiaseko paisaia ederretan barrena eramango gaitu laugarren osagai garrantzitsu bat gidari hartuta: bertako kultura. Ahozko tradizioak zazpi kontakizun eta irelu gorde ditu eta haiek sorgindu egingo gaituzte, zaindu dituzten parajeek sorginduko gaituzten bezalaxe.

Sonia Romo eta Manuel Blancoren liburu honek Asturieseko leku ederrenetako batzuetara eramango gaitu, behialako sineskeren lorratzen atzetik. Hogeita bat ibilbide eskaintzen dizkigu, inguru sorginduetara sartzeko gonbit gisa, eta, bide batez, antzinako kondaira eta sineskera haiek sortu zuen unibertso kulturala ezagutzeko atea zabaldu digu.

Liburu honek, Rutas con leyenda alegia, Asturias ederra erakutsiko digu ahozko kulturaren altxor oparotik abiatuta. Atal bakoitzak gai bat aurkeztuko digu, baita hari lotutako bailara ere. Kondairaren arrastotik joango den ibilbidea ere proposatuko digu. Eta dena, argazki ederrez egoki hornituta. Han daude, gu noiz agertuko, Santa Compaña, Cuelebre, Xanak eta, batez ere, Asturiaseko paisaia zoragarriak.

Esan dugunaren erakusgarri, lerroon azpian liburuko aurkibidea, sarrera eta atal bat utzi ditugu.

Atzera dago salgai “40 rutas senderistas por las Merindades de Burgos” liburua

Egunotan itzuli da liburu-dendetara “40 rutas senderistas por las Merindades”, Burgosko iparraldeko eskualde zoragarri horretako ibilbide balizatuak biltzen dituen gida. Pablo Moralesen testu eta argazkiez osatuta, 2017an argitaratu zen eta azken hilabeteotan agortuta zegoen. Orain bigarren edizioa kaleratu da.

Burgosko Merindades bailara historikoa Bizkaia bezain handia da hedaduraz baina oso populazio txikia dauka. Mendebaldean, Kantabriako mugan, Alfoz de Santa Gadea dago eta bertatik Bizkaia eta Arabaraino dator, Mena, Losa eta Tobalina ibarrak Gaubea, Aiara eta Enkarterrien auzoak dira eta. Ebro ibaiak erditik ebakitzen du eta eskualdean zazpi eremu natural eder eta eskutada bat monumentu-multzo ikusgarri gorde ditu. Ojo Guareñan hasi eta Puentedey ederreraino, Ebroko haitzartea, Erdi Arotik atera berria dirudien Frías harrigarria, Montes Obarenes-San Zadornil parke naturala, ur-jauzi liluragarriak eta pagadi amaigabeak kateatzen dira 40 ibilbide aukeratu hauetan.

Lekuon ederra izan da liburuaren arrakastaren gakoetako bat. Bestea, ibilbideon ezaugarriak, xendazaletasunaren atalean sartzen baitira txango hauek. Alegia, aldatsak ez dira handiak eta ibilbideak ez dira inoiz lau ordutik gorago joaten. Gainera, beti ibiliko gara bide seinaleztatuetan barrena, gehien-gehienetan Ibilbide Laburretan (PR) eta gainerakoetan Ibilbide Luzeetako (GR) zati batzuetan.

Kalean da “53 rutas por senderos PR de Bizkaia” liburuaren bigarren edizioa

Zazpi hilabete nahikoa izan dira “53 rutas por senderos PR de Bizkaia” liburuaren lehenengo edizioa agortzeko. Maiatzaren azken egunetan heldu zen liburu-dendetara PR bideetako gidaliburu eder hau eta dagoeneko klasiko bihurtzeko bidean dago. Egunotan jarri da salgai bigarren edizioa.

Ricardo Hernani mendizale ezagunak idatzi du liburua. Orotara 230 orrialde dauzka eta bertan Bizkaiko PR bide homologatu guztiak batu ditu. Harrigarria bada ere, horietako asko ez dira mendizaleek normalean aukeratzen dituzten inguruetakoak eta, izatekotan ere, natur eremu ezaugarrietako alderdi ezezagunetatik zabaltzen dira.

Liburu honetako ezaugarri nagusia aniztasuna da. Gustu guztiak ase uzteko moduko ibilbide sorta dakar: itsas ondoko lapatzak, zingirak eta talaiak, bertoko basoak, ibaiak eta ur-jauziak, ermitak eta baserriak, zubi eta galtzada zaharrak eta, jakina, tontor lerdenak. Askotan, paraje bakartiak izango dira; beti, ederrak.