“Parque natural de Valderejo y Valdegovía”, harribitxian ibiltzeko gida

Valderejoko parke naturala Arabako mendebaldeko muturrean dago, Burgosko ibarretan aihotz baten moduan barneratzen den lurraldean. Babestutako eremua 3.418,5 hektarea zabal da eta auzoan dauka, Burgos aldean, Montes Obarenes-San Zadornil parke naturala. Liburu honek, Parque natural de Valderejo y Valdegovía, Valderejoko parke naturalean barrena eramango gaitu, Purón ibaiak zizelkatutako haitzarte ospetsutik, oihan jorietatik eta tontor ikusgarrietatik nahieran ibil gaitezen. Eta, bide batez, alboko Gaubea [Valdegovía] ibarretako altxor harrigarriak ere (natura, artea, historia…) erakutsiko dizkigu.

Ura da nagusi Valderejoko parke naturalean. Purón ibaiak eta hari lotutako erreka sareak bazter ikusgarriak zizelkatu dituzte milurtez milurte. Horri lotu behar zaio trantsizio eremuan gaudela, atlantikotik eta mediterraneotik datozen eraginak nahasten direla, alegia. Horri esker, pagadi ederrak, pinudiak, artadiak, goialdeetako larreak, labore-sailak, ibaiertzeko basoak eta beste hamaika paisaia agertuko dira gure begien aurren oso kilometro gutxiko tarteetan.

Mar Ramirez kazetari eta mendi-gidariak hamasei ibilbide proposatu dizkigu Valderejoko parke naturalean barrena, baita alboko Montes Obarenes-San Zadornil parke naturaletik (Burgos) eta Gaubea ibarretik ere. Gaubean eremiten haitzuloak, gazteluak, erromatarren aurreko herriak eta mendizale gutxi dabilen tontorrak ditugu zain. Liburuko argazkiak Juan Carlos Muñoz trebeari zor zaizkio. Tartean dira inguru horretako faunaren irudi ikusgarriak.

Armañongo parke naturala begietatik sartuko zaigu

Liburuko azal ikusgarritik bertatik, Parque natural de Armañón y Karrantzak lau haizetara zabaltzen du ederra dela, hala azalez nola mamiz. Peña del Moro haitzaren abaroan hazten den oihan sarriaren gaineko argazki zoragarriak Euskal Herriaren mendebaldeko muturrera joateko gonbitea dakarkigu, hango altxor naturalak bertatik bertara ikusteko. Ezetz ezetz esan!

Esan legez, ederra kanpotik, ederragoa barrutik. Izan ere, liburuko orrialdeetan Juan Carlos Muñoz handiaren argazki bikainak aurkituko ditugu, baita Mar Ramirez kazetari adituak aukeratu dituen ibilbide erakargarriak ere. Dozena bat proposamenek Armañongo parke naturalaren eta inguruko eremuen berri emango digute. Horien bidez, lekuan lekuko altxorrak ezagutzeko parada izango dugu: Pozalagua, Raneroko haitza, Sopeñako artadia, Los Jorrioseko tontor zuria… Beste horrenbeste ibilbidek, berriz, Karrantzako eremu natural garrantzitsuenetan murgilduko gaitu: Zalama mendia, Ordunteko ipar isurialdeko magalak, Mesadako mendiak, Ribacobako zutarriak…

Liburua ikusi nahi duenak lerroon azpiko estekan pdf bat utzi dugu. Bertan daude liburuko aurkibidea, sarrera eta orrialde batzuk. Ondo ibili!

“Parque natural de Armañón y Karrantza”, mendebaldeko harribitxi ezezagunak

Euskal Herria bildumako liburu berriko azal ikusgarriak ozen dio ezin dugula ezetzik eman. Parque natural de Armañón y Karrantza liburuak gure parke naturalik ezezagunera eta inguruetako mendietara joateko gonbitea dakar, eta, esan legez, ezingo diogu muzin egin. Are gutxiago, gonbidapena Mar Ramírez gidari eta komunikatzaile adituaren eta Juan Carlos Muñoz argazkilari bikainaren eskutik datorrela ikustean.

Egileok hogeita bi ibilbide eta mendi-igoera aukeratu dituzte eremu horretako zokondorik ederrenetako batzuk gure esku jartzeko. Karrantza eta Turtzioz artean zabaltzen den parke naturalaren esparruan, Raneroko haitzetako karst ikusgarritik (Pozalaguako kobazulo ezaguna haren bihotzean gorderik dago) Los Jorrios mendiko tontor zuriraino altxor ugari ditugu zain, halanola, Sopeñako artadia edo Remendongo hariztia, Bizkaiko hariztirik zabalena.

Gainerako ibilbideak Karrantzan barrena murgilduko dira pagadi, ur-jauzi, haitz segail eta itzal handiko gailurretarako bidean. Besteak beste, Zalama mendira (1.343 m) eramango gaituzte, alegia, Enkarterri eskualdeko tontorrik garaienera.

Mendia, natura, historia eta aisialdia bat eginda daude Armañon eta Karrantzan Euskal Herriko mendebaldeko muturrerako bisita ezinbestekoa izan dadin. Ondo ibili!